Poniedziałek Wielkanocny
Kiedy wypada Poniedziałek Wielkanocny?
- -
- -
Autor: Mika Baumeister z Unsplash
Wielkanocny Poniedziałek, znany również jako Lany Poniedziałek lub Śmigus-Dyngus, jest drugim dniem świąt wielkanocnych. W Polsce tradycja oblewania wodą przetrwała głównie na wsiach w niektórych regionach kraju. Choć kiedyś było to powszechne, współcześnie rzadko się zdarza, aby oblewanie wodą miało miejsce na szeroką skalę. Tego dnia dominują raczej spotkania rodzinne i kontynuacja świątecznego świętowania, a sama tradycja oblewania wodą jest bardziej symbolicznym elementem lokalnych obchodów.
Historia Poniedziałku Wielkanocnego
Historia Wielkanocnego Poniedziałku, znanego również jako Lany Poniedziałek lub Śmigus-Dyngus, sięga czasów pogańskich. Wówczas praktyki związane z wodą miały charakter oczyszczający i symbolizowały nadejście wiosny. Z czasem, w miarę przyjmowania się chrześcijaństwa, święto to zostało zaadaptowane jako drugi dzień Wielkanocy, kontynuując świętowanie zmartwychwstania Jezusa Chrystusa. Tradycja oblewania wodą przetrwała głównie na wsiach, gdzie stała się żywym elementem lokalnych zwyczajów.
Fakty i ciekawostki
Nazwa 'Śmigus-Dyngus' pochodzi z dwóch różnych tradycji. 'Śmigus' wywodzi się od staropolskiego zwyczaju smagania zielonymi gałązkami wierzby lub palmami, co miało symbolizować oczyszczenie z grzechów i zapewnienie zdrowia na nadchodzący rok. Natomiast 'Dyngus' pochodzi od staropolskiego słowa 'dyngować', co oznaczało 'obdarowywać' lub 'wykupywać się,' związane z odwiedzaniem domów i zbieraniem datków w zamian za uniknięcie oblania wodą. Możliwe jest również, że 'Dyngus' ma swoje korzenie w niemieckim słowie 'Dingen', które oznacza 'wykupywać się' lub 'wybierać się.' Z biegiem czasu te dwie tradycje połączyły się, tworząc wspólny zwyczaj obchodzony w Poniedziałek Wielkanocny.
Wielkanocny Poniedziałek jest świętem ruchomym, co oznacza, że jego data zmienia się każdego roku. Przypada on na drugi dzień Wielkanocy, który zawsze jest pierwszą niedzielą po pierwszej pełni księżyca następującej po wiosennym zrównaniu dnia z nocą. W związku z tym, Wielkanocny Poniedziałek może przypadać między 23 marca a 26 kwietnia.